Hoezo vrouwelijk ?

‘Onderzoek je vrouwelijke kant eens’, adviseert een trainster mij. Ik kijk wel uit, denk ik, maar dat durf ik niet te zeggen. Ik wil die vrouwelijke kant niet, want die slingert mij terug in de tijd: dan moet ik mijzelf opofferen en op de tweede plaats stellen. Dat zie ik veel vrouwen doen en daar heb ik geen trek in. Ik voel wel een behoefte om mijn binnenwereld te ontginnen. Een engeltje op mijn schouder, dat ik in mijn onnozelheid voor een duiveltje houd, fluistert steeds harder in mijn oor dat ik aan de gang moet met die dreinerige behoefte om met mezelf aan de gang te gaan. Tegen de tijd dat het in mijn oor tettert, vertel ik iedereen die het horen wil: ‘Ik heb het gevoel dat ik veel rationeler leef dan bij mij past’. Als ik met mezelf aan de slag ga, ontdek ik dat mijn innerlijk als een oud huis is dat ik nodig op moet ruimen. Ik verwerk emoties die ik verzameld heb zonder ze onder ogen te zien en ik zet veel van mijn oordelen bij het vuilnis. Dan krijg ik in de gaten dat ik op deze manier leer om mezelf niet langer op te offeren en keuzes ga maken die bij me passen. Verbaasd besef ik dat ik mijn vrouwelijk kant onderzocht heb.

Wat is vrouwelijk en mannelijk?

vrouwelijk

Mijn vrouwelijke kant blijkt ontvankelijk te zijn. Het is de kant waarmee ik in mijn binnenwereld dwaal en die me in
contact brengt met mijn gevoelens, mijn intuïtie, mijn passies en mijn bezieling. Die sluimerden een half leven op de bodem van mijn ziel tot ik ze wekte, zoals de prins Doornroosje wakker kuste. Ontwakend verdiep ik mijn verbinding met mezelf en daardoor verdiep ik mijn verbinding met anderen. Een verbinding die samenwerking smeert als olie en die mijn neiging om mezelf boven of onder een ander te plaatsen wegneemt. Het vrouwelijke houdt van horizontaal leiderschap.

In mijn binnenwereld kom ik tot rust, waardoor er ruimte ontstaat voor reflectie en creativiteit, waardoor ik weer voel waarvoor het tijd is in mijn leven. Mijn vrouwelijke kant laat me samenhang zien, verbanden waarvan ik het bestaan niet kende. Ja, mijn vrouwelijke kant heeft veel te bieden. Het maakt me tot wie ik ben. We hebben allemaal een mannelijke en vrouwelijke kant in ons. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Samen maken ze ons tot een geheel. Zover ik weet zijn de taoïsten zo’n 300 jaar voor Christus de eerste die deze dualiteit met yin (vrouwelijk) en yang (mannelijk) beschreven en het belang van een balans in ieder mens benadrukten. Het bestaan van het mannelijke en vrouwelijke kan ik niet bewijzen, dat is een ervaring, een
gevoel. Als je twijfelt of dat voor jou ook zo is, vraag het dan aan je intuïtie. Die weet dat soort dingen. Alleen je vrouwelijke kant weet of het onderscheid zinvol is voor jou.

mannelijk

Mijn mannelijke kant is naar buiten gericht, die wil zich manifesteren. Die kant is op doen gericht, op actie, op het bereiken van doelen. Mijn mannelijke kant wil de wereld begrijpen en vormen. Die is gericht op de concrete, tastbare wereld. Het mannelijke stelt grenzen en brengt onderscheid aan. Tussen jou en mij (het is individualistisch), tussen boven en onder (het is hiërarchisch van aard), tussen mensen en de natuur. Het mannelijke is rationeel en analytisch. Het mannelijke is me vertrouwd. Die kant ken ik door en door en is om ons heen duidelijk aanwezig. Die kant zet me in actie.

Het succes van het mannelijke

We zijn denkende doeners. Dat is al zo sinds het begin van onze jaartelling en die dominantie van het mannelijke heeft een impuls gekregen in de renaissance. Descartes heeft niet toevallig gezegd : ‘Ik denk dus ik besta’. Onze economische welvaart en onze technologische vooruitgang komen grotendeels voort uit mannelijke kwaliteiten. Die brengen ons comfort en materiële welvaart. Dominantie van het mannelijke levert kennis op die velen ter beschikking staat, zoals bijvoorbeeld een medische wetenschap die het menselijk lichaam doorgrondt en veel ziekten draaglijk maakt.

Door mijn mannelijke kwaliteiten heb ik een goede opleiding en een loopbaan waarin mijn ambitie en inzet me regelmatig een stapje verderop helpt. Ik ben een slimme doorzetter. Ik doe mijn best en heb een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Als ik mijn tanden ergens inzet, dan kom het goed.

Het gemis van het vrouwelijke

voor mij

Zo rond mijn veertigste besef ik dat ik vooral denk dat ik gelukkig ben, maar ik voel het minder dan ik wil. Een vaag gevoel vertelt me dat ik iets mis in mijn leven. Mijn kinderen versterken dat gevoel. Mijn leven met hen is zoveel intenser, lichter en liefdevoller dan mijn leven daarbuiten.
Ik mis, vooral onbewust, mijn vrouwelijke kant. Mijn behoeftes, laat staan die van mijn omgeving, ken ik niet. Ik houd anderen tevreden ten koste van mezelf. Gevoelens en liefde duw ik van me af. Bovendien hakt mijn analytische brein alles zo scherp in mootjes dat ik de samenhang tussen dingen uit het oog verlies. Het kost me bijvoorbeeld moeite om mijn terugkerende keelpijn en hoestbuien in verband te brengen met mijn behoefte om me te uiten. Ik ben al decennia afgestudeerd voordat ik zie dat ik ben gaan studeren omdat mijn vader die kans niet heeft gehad en ik eet al die tijd maar één beschuit op een dag omdat mijn moeder dat voldoende vindt. En ik houd zo van beschuiten.
Terugkijkend is mijn leven jarenlang een schim van zichzelf.

voor iedereen

De dominantie van het mannelijke is niet alleen vermoeiend en zwaar voor mij, we missen het vrouwelijke al zolang dat we dit niet eens meer merken. Gemeenschapszin is ons vreemd geworden, de samenleving bestaat grotendeels uit individuen die vaak hard tegenover elkaar staan. Onze wereld is vaak niet groter dan de concrete wereld van materie met geld en we onderschatten de werkelijkheid zonder materie (velen ontkennen het bestaan daarvan zelfs) die ons inspireert en onze creativiteit voedt. We laten ons niet leiden door onze intuïtie maar we doen wat we bedenken, als kippen met teveel kop en te weinig gevoel. Onze kennis leidt in combinatie met onze illusie van maakbaarheid tot een complexe maatschappij. Technologische ontwikkeling is gedreven door de behoefte aan winst en angst voor tekort en niet door een verlangen naar de producten. Of heb jij ooit een verlangen gevoeld naar een emailprogramma waar je uren achter kan zitten? Het mannelijke slaat door naar een gehaast leven met ongeduld en stress. Werken wordt zwoegen tot de burn out er op volgt. En, een inconvenient truth; zonder het vrouwelijke putten we de aarde onherstelbaar uit door het ontbreken van een liefde voor duurzaamheid.

In balans

Ik vraag me af hoe het is als het vrouwelijke en het mannelijke in mij in balans zijn. Hoe is het om mijn binnenwereld van gevoelens, bezieling en passies in balans te brengen met mijn buitenwereld van doelen realiseren, acties volbrengen en de wereld om mij heen analyseren en vormgeven. Hoe is het als mijn waarnemingen van de immateriële wereld met mijn intuïtie en gevoel even sterk zijn als mijn zintuiglijke waarnemingen van de tastbare wereld? Ik weet het niet. De stappen die ik tot nu toe heb gezet, geven me een veel completer gevoel van mezelf. Mijn leven is intenser geworden. Ik vaar mijn eigen koers en laat me niet uit het veld slaan. Wat niet belangrijk is in mijn leven laat ik achterwege (meestal dan). Dat brengt rust. Mijn lichaam gooi ik niet meer vol met vet en suiker. (Nu nog minder koffie). Tot nu toe bevalt het me uitstekend wat die vrouwelijke kant me brengt.

Ik begrijp dat in balans mijn behoeftes ontspruiten aan mijn gevoel en intuïtie en dat ik dan mijn verstand inzet om deze behoeftes te realiseren. Zo vormt het vrouwelijke mijn fundament; mijn kern, mijn bezieling. Het bepaalt wie ik ben. In balans zorgt het mannelijke ervoor dat ik de actie onderneem waarvan ik voel en weet dat ze goed zijn om uit te voeren, voor mezelf en voor mijn omgeving.

De belofte van een samenleving in balans

Stel je voor dat ik morgen verhuis naar een samenleving met het mannelijke en vrouwelijke in balans, wat voor een leven leid ik dan? Er zijn miljoenen mensen die leven in een samenleving in balans, dus ik kan mijn spullen pakken. Ik reis naar de binnenlanden van China of Mexico en nadat ik het taalprobleem weggemoffeld heb, verbaas ik me over het vertrouwen dat mensen in elkaar hebben en in het vertrouwen leven dat alles goed is en blijft.  Mijn spullen zijn veilig en mijn angst voor geweld laat ik varen. Ik moet wennen aan het trage tempo, maar naar verloop van tijd brengt me dat rust en energie. Mijn leven is gericht op de gemeenschap waar ik woon. Iedereen zet zijn talenten in voor elkaar. Werk buiten de gemeenschap is niet zo belangrijk. Onze focus ligt op kinderen. Ik geniet ervan om hen zonder ego op te laten groeien en ik geef daarin zelf het voorbeeld. Geld is niet belangrijk en er zijn geen mensen met veel geld zodat het spel om macht en status afwezig is. Ik stijg boven mijn angst voor de natuur uit en ik leer weer contact te maken met de dieren en planten. Mijn intuïtie en ervaring zijn leidend in plaats van de (wetenschappelijke) kennis die van buiten komt. Mijn gezondheid is belangrijk voor me en ik zet me in om mijn lichaam goed te kennen, te trainen en te verzorgen. De democratische en weloverwogen besluitvorming bevalt me goed. De gevolgen voor de lange termijn zijn doorslaggevend en de inbreng van iedereen wordt gewaardeerd. Ouderen spelen een belangrijke rol bij verstrekkende besluiten omdat zij de meeste ervaring hebben. Bazen bestaan niet.

Het bevalt me wel, die samenleving in balans. Maar er is iets waar ik zwaar van moet afkicken. De afwezigheid van comfort. Geen smartphone en geen TV, dat lukt nog wel. Geen stromend warm water, geen auto of trein en geen fijn matras? Ik weet het niet. Ik verhuis nog niet.

Samenleving op weg naar balans

We leven in een geweldige tijd met veel dynamiek. Het is niet voor niets dat er zoveel zielen zijn op aarde die deze tijd mee willen maken. Wie goed kijkt ziet dat we stapjes zetten in de richting van een samenleving in balans tussen het mannelijke en het vrouwelijke. Dat kan doordat het vrouwelijke meer ruimte krijgt.

Meer verbinding

De wereld wordt steeds kleiner. Het is ondenkbaar dat de president van Amerika geen invloed op ons leven zou hebben. Dat is nog niet zo lang zo. Ook vluchtelingen maken de wereld kleiner doordat ze bijna letterlijk op onze deur kloppen en ons aansporen samen te leven. Verschillende culturen verspreiden zich over de wereld en mengen met elkaar, meer dan ooit te voren in de geschiedenis. Het is de grote opdracht van mensen die nu leven om op een vreedzame manier met die verschillende leefwijzen om te gaan. Dat is het proces waar we inzitten en het resultaat is dat we steeds meer met elkaar verbinden. Die verbindingen leiden tot vagere grenzen. De interne markt in Europa is daar een duidelijk voorbeeld van. Jarenlang heeft Europa haar binnengrenzen verdund en haar buitengrenzen hoger opgetrokken (Fort Europa). De Brexit roept de vraag op of de Britten op dit moment nog mee doen of niet. De uittocht van het Verenigd Koninkrijk in de Europese Unie heeft zo een vervagend effect op de grenzen tussen de EU en de landen daarbuiten. Nog meer verdunning van grenzen. Ook het internet schept veel verbindingen. Ik zie het als de materiële afspiegeling van de natuurlijke verbinding die er tussen mensen is. Het is interessant dat daar de verbindingen (door draadloos internet) steeds minder tastbaar worden.

Horizontaler

Internet kent geen eigenaar, het is een horizontale verbinding. De verbindingen in onze samenleving worden ook horizontaler. Dat kan omdat de afstand tussen de generaties kleiner wordt. De afstand tussen mijn oma en mijn moeder was veel groter dan die tussen mij en mijn dochters en dat geldt niet alleen voor mijn familie. De omgang met onze ouders leert ons hoe we met autoriteit omgaan in ons (werk)leven. Doordat de generatiekloof verkleint, worden organisaties minder hiërarchisch. Veel mensen werken bovendien buiten een hiërarchische organisatie in netwerken zonder bazen. Voor de generatie die nu de arbeidsmarkt betreedt, is dit een vanzelfsprekende manier van werken. Jan Rotmans beschrijft dit als een kanteling van een centraal geleide, top-down gestuurde samenleving naar een decentrale, bottom-up samenleving. Er ontstaat een nieuwe orde, bestaand uit horizontale verbanden, zoals lokale gemeenschappen, coöperaties, sociale en fysieke netwerken.

Meer voelen en meer intuïtie

We erkennen steeds meer dat er een wereld is zonder materie. Een wereld die bestaat uit energie waarin spiritualiteit en het paranormale een plek hebben. We krijgen steeds meer contact met die wereld en we kunnen er voor uitkomen wat we (aan)voelen en ervaren in die wereld. Harry Potter is niet voor niets razend populair. Ons gevoel heeft ons de laatste decennia meer in contact met de natuur gebracht. Daarvoor zagen we ons als heersers over de natuur, nu als onderdeel van de natuur. We handelen er nog niet naar, maar ons bewustzijn over natuur, klimaatverandering en het belang van duurzaamheid is enorm toegenomen. We zoeken vooral technologische oplossingen om de uitputting van de aarde tegen te gaan, maar de maatschappelijke zoektocht naar een levenswijze samen met de natuur is onstuitbaar geworden.

Het zijn veranderingen waarbij er kruimeltjes ruimte ontstaan voor het vrouwelijke in een samenleving waarin het mannelijke al eeuwen de norm is voor mannen en voor vrouwen. Op een dag zeggen we: ik voel, dus ik besta.